De weg naar de Omgevingswet
6 januari 2020
Nog maar 13 maanden tot de invoeringsdatum van de Omgevingswet. De tijd begint de dringen en gemeenten moeten keuzes gaan maken en prioriteren over wat zij voor die tijd gedaan willen hebben. Wat zijn de minimale eisen die de Omgevingswet stelt voor 01-01-2021? Welke veranderingen moeten voltooid zijn en welke thema’s kunnen worden uitgesteld tot in de transitiefase? Tijdens de leerkring van de G40-themagroep Omgevingswet op 14 november 2019, besteedden de gemeenten aandacht aan deze vragen.
De VNG heeft een Roadmap ontwikkeld waarin de minimale acties die moeten gebeuren voor 2021 staan beschreven voor gemeenten. De Roadmap is een verbinding en verzameling van alle minimum-lijstjes. Omdat elke ambtelijke organisatie verschillend is, beschrijft het document wel het ‘wat’, maar niet het ‘hoe’. De tijdlijn van de acties zijn niet uniform te bepalen, maar de Roadmap geeft wel tijdsindicaties aan. De Roadmap is gegroepeerd in ‘processen’, ‘juridisch’ en ‘ict-activiteiten’.
De route van de VNG Roadmap
Volgens de G40-gemeenten biedt de Roadmap nuttige handvatten voor de vervolgstappen in het laatste jaar voor de implementatie. De Roadmap is een hulpmiddel bij knelpunten als capaciteitsgebrek en gebrek aan bestuurlijke prioriteit. Tijdens de leerkring deelden de gemeenten ervaringen en tips over wat hen opvalt in de VNG Roadmap. Hieronder een greep uit het brede scala van stappen die gezet moeten worden:
- Denk als gemeente na over wat welke activiteiten je vergunningplichtig of vergunningvrij wilt maken binnen de gemeente.
- Zorg ervoor dat iedereen binnen de organisatie op de hoogte is en over de vaardigheden beschikt om te werken met een tijdelijk omgevingsplan. Gemeenten moeten het anders werken onder de Omgevingswet tijdig doorvoeren onder de raadsleden, bestuurders, managers en medewerkers.
- Gemeenten krijgen de vergunningstaak over rijksmonumenten erbij. Hiervoor moet expertise en kennis binnen de gemeentelijke adviescommissie komen.
- Er moet een proces worden ingericht voor het verkennen van initiatieven. De Omgevingstafel, waarbij een initiatiefnemer vroegtijdig in gesprek gaat met alle betrokken ambtelijke afdelingen, biedt hiervoor kansen. Hierbij is een professionele gespreksleider aan de tafel essentieel. Zo hebben gemeente Leeuwarden en Enschede het initiatievenkompas ontwikkeld.
- Communicatie is erg belangrijk, zowel naar de interne organisatie als externe communicatie via bijvoorbeeld de gemeentelijke website zodat de gemeenten geïnteresseerden en belanghebbenden kan voorzien van correcte en begrijpelijke informatie over de Omgevingswet.
- Filter op welke omgevingsprogramma’s de gemeente moet focussen. Geur, geluid en luchtkwaliteit zijn programma’s waar al aandacht aan besteed moet zijn voor de invoering van de wet.